Από το Κρασοπουλειό στο Wine Bar

Πρώτη προβολή: Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022, στις 19.00, στην ΕΡΤ2

Το πρώτο επεισόδιο του 3ου κύκλου της σειράς Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης «Από το κρασοπουλειό στο wine bar» ξεχειλίζει αγάπη για το κρασί και φωτίζει τη διαχρονική, πολυεπίπεδη και ιδιαίτερη σχέση της Αθήνας με τον οίνο –από την παραγωγή του έως το τσούγκρισμα των ποτηριών.

Η σχέση των Αθηναίων με το κρασί έχει τις ρίζες της στα βάθη αιώνων, γι’ αυτό άλλωστε υπήρξε συστατικό στοιχείο μυθολογικών προσεγγίσεων. Σύμφωνα δε με έναν από τους αρχαίους μύθους, ο ίδιο ο θεός Διόνυσος επισκέφθηκε την Αττική και δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου και την παραγωγή του κρασιού στον Ικάριο τον Αθηναίο, τον πρώτο αμπελουργό.

Ιστορικά μιλώντας, ωστόσο, μετά το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και την ανακήρυξη της πόλης σε πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, το πάθος της Αθήνας για το κρασί θα σφραγιστεί από τη μοναδική σχέση αμπελιού/πατητηριού-κρασοπουλειού/ταβέρνας. Σε μια σπάνια σε παγκόσμιο επίπεδο συνθήκη, αμπελουργία και οινοποίηση εξελίσσονται σε δύο διαφορετικούς τόπους: ο τρύγος και η παραγωγή του μούστου πραγματοποιείται στα αμπελοτόπια των Μεσογείων και η μετατροπή του σε κρασί συμβαίνει στα ξύλινα βαρέλια των αθηναϊκών καπηλειών και κουτουκιών.

Η κάμερα του Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης «παρακολουθεί» τους κατοίκους της από τις εποχές που τα κάρα έφερναν τον μούστο στις συνοικιακές ταβέρνες, οι βαρελάδες έφτιαχναν τα βαρέλια που τον υποδέχονταν, μαστόρια τα συντηρούσαν και τα καθάριζαν, εργάτες, «ξεροσφύρηδες», «κρασοκανάτες», μπεκρήδες αλλά και οικογενειάρχες της εποχής έσπευδαν να γευτούν το χύμα κρασί, ως επί το πλείστον τη χιλιοτραγουδισμένη ρετσίνα.
Ο φακός «βλέπει» τους θαμώνες να τρυπώνουν σε κουτούκια και υπόγεια καπηλειά, να πίνουν «γιοματάρια», αλλά στην ανάγκη και «σώσματα», συνοδεύοντας το κρασάκι τους με στουμπιστό, βατικιώτικο κρεμμύδι και συνομιλεί με ανθρώπους που έζησαν τις ιστορίες αυτές από πρώτο χέρι -ταβερνιάρηδες που κάνουν ακόμη δικό τους κρασί και βαρελοποιούς που επιβιώνουν μέχρι σήμερα- ή τις ερεύνησαν με αμέριστο ενδιαφέρον.

Και από το Σαββατιανό και τη ρετσίνα «με την οκά» το ντοκιμαντέρ φθάνει ως τις μέρες μας, μέρες των εκλεκτών εμφιαλωμένων οίνων και των διαλεχτών ετικετών «ζουμάροντας» στους νέους «τόπους λατρείας» του κρασιού των οινόφιλων Αθηναίων: τα wine bars. Πώς, πότε και γιατί ανοίγουν τα πρώτα ονικά μπαρ στην πόλη και τι νέο φέρνουν μαζί τους; Ποιο ρόλο θα παίξει στην οινική ιστορία του άστεως η εμφάνιση των μικρών οινοπαραγωγών στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ολόκληρη τη δεκαετία του 1980; Τι σχέση έχει πλέον το κρασί με τα συνοδευτικά του και ποια θέση υπηρετεί ένας σομελιέ ή οινοχόος; Τι άλλαξε και τι έμεινε ίδιο -αν έμεινε κάτι- να διαπερνά σαν κόκκινο νήμα τους αιώνες της αθηναϊκής οινοποσίας; Και, τέλος, πόσο αξιοποιήσιμο είναι για μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα να έχει τα αμπέλια και τα οινοποιεία της σε απόσταση αναπνοής, όπως συμβαίνει με την Αθήνα και τον αττικό αμπελώνα, έναν από τους πλέον ιστορικούς αμπελώνες του πλανήτη;

Έτος:
2022
Σενάριο/Σκηνοθεσία:
Μαρίνα Δανέζη
Παραγωγή:
ΕΡΤ Α.Ε.
Εκτέλεση Παραγωγής:
Μαρίνα Δανέζη για τη Laika Productions
Συντελεστές:
Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης – GSC Β’ Κάμερα: Νίκος Ζιώγας Μοντάζ: Παντελής Λιακόπουλος Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης Μίξη Ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης Διεύθυνση Παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης Δημοσιογραφική Έρευνα: Χριστίνα Τσαμουρά Σύνταξη - Έρευνα Αρχειακού Υλικού: Μαρία Κοντοπίδη - Νίνα Ευσταθιάδου Οργάνωση Παραγωγής: Νάσα Χατζή - Στέφανος Ελπιζιώτης Μουσική Τίτλων: Φοίβος Δεληβοριάς Τίτλοι αρχής και γραφικά: Αφροδίτη Μπιτζούνη
Συμμετέχουν με αλφαβητική σειρά:
Καλαντζή Αναστασία (Κόρη ιδιοκτήτη μεταπολεμικής ταβέρνας), Καϋμενάκης Ιωάννης (Οινοχόος), Κεφαλοπούλου Ελένη (Δημοσιογράφος οίνου - Ιδιοκτήτρια Wine with Eleni), Λαμψίδης Αχιλλέας (Αμπελουργός - Οινοποιός), Λεγάκη Κατερίνα (Οινολόγος - Δημοσιογράφος), Λελούδας Δημήτρης (Ιδιοκτήτης ταβέρνας - Οινοχόος), Νικολού Βασίλης (Χημικός - Οινολόγος), Παπακωνσταντίνου Απόστολος (Ιδιοκτήτης «Το Ειδικόν»), Πίττας Γιώργος (Συγγραφέας), Σιγάλας Μανώλης (Βαρελοποιός), Σκλαβενίτης Άρης (Sommelier - Ιδιοκτήτης Oinoscent Wine Bar), Σώλου Τέτη (Συγγραφέας - Σκιτσογράφος), Τουλουμτζής Κώστας (Εστιάτορας - Οινοχόος), Τσιχλάκη Θάλεια (Δημοσιογράφος γεύσης και οίνου), Χρησταντώνης Κωνσταντίνος (Έμπορος βαρελιών)