Εναλλακτικός Περιοδικός Τύπος
Πρώτη προβολή: Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2021, στις 21.00, στην ΕΡΤ2
Αφιερωμένο στη μνήμη του Βαγγέλη Κοτρώνη…
Μια παράλληλη ιστορία του δεύτερου μισού του 20ού στην Αθήνα ξεπροβάλλει μέσα από τις σελίδες του εναλλακτικού περιοδικού Τύπου, μια ιστορία αντι-κουλτούρας και μυρωδιάς χαρτιού, γεμάτη με «στοιχεία γραφομηχανής», μοντάζ στο χέρι, «σπασμένες» εικόνες, ρηξικέλευθους τίτλους, απρόσμενα άρθρα, «προχωρημένες» αναλύσεις, ριζοσπαστισμό και αμέτρητες ώρες προσωπικής ή παρεΐστικης δουλειάς.
«Ανεπίσημα» εκδοτικά και συντακτικά εγχειρήματα, που όμως θα αφήσουν εποχή, τα χνάρια των οποίων ακολουθεί ο φακός του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης στο επεισόδιο «Εναλλακτικός περιοδικός Τύπος». Πότε, πώς και γιατί σχηματίζεται το υπόγειο αυτό κύμα εναλλακτικής πληροφόρησης που εκδηλώνεται ουσιαστικά από το ’74 και μετά για να αφήσει τις επόμενες μια δυο δεκαετίες το στίγμα του στην αθέατη πλευρά της πόλης;
Από ποιους βγαίνουν τα εναλλακτικά έντυπα της μεταπολίτευσης, πού διανέμονται και ποιοι τα διαβάζουν; Μα κυρίως τι είναι αυτό που τα γεννά; Ο «πόθος του αυτοπροσδιορισμού»; Η διάθεση αμφισβήτησης και κριτικής στον κυρίαρχο λόγο; Η ανάγκη για ενημέρωση πάνω σε θέματα που δεν θα περιλαμβάνονταν ποτέ στα «μεγάλα περιοδικά»;
Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι την πτώση της χούντας τα περιοδικά που κυκλοφορούσαν ήταν λίγα και τα περισσότερα παλιά, ανίκανα να αποτυπώσουν τη δυναμική των δεκαετιών του ’60 και του ’70 σε Ευρώπη και ΗΠΑ ή να ανοίξουν τις πύλες στον μοντερνισμό. Απ’ αυτή την άποψη «ένα μεγάλο κομμάτι του περιοδικού Τύπου είναι πρωτόφαντο, και μ’ αυτή την έννοια είναι εναλλακτικό», φέρνει δηλαδή ένα πρωτόγνωρο αέρα στην αθηναϊκή και ελληνική κοινωνία.
Ωστόσο από τα τέλη του ’70 και έπειτα ο εναλλακτικός Τύπος θα είναι αυτός που θα αποτυπώσει και θα διαδώσει, στο μέτρο που αντιστοιχεί στο συνήθως περιορισμένο τιράζ του, τις «άλλες φωνές» στην πολιτική, τη μουσική, το θέατρο, το σινεμά, το βιβλίο.
Tο «Αντί» του Παπουτσάκη, το περιοδικό της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας «Πάλι», του Νάνου Βαλαωρίτη, τα περιοδικά «Panderma», «Κούρος» και «Ιδεοδρόμιο» του «αρχιερέα» του εναλλακτικού τύπου Λεωνίδα Χρηστάκη, φεμινιστικά και οικολογικά περιοδικά όπως η «Σκούπα» και η «Νέα Οικολογία», το «Κτήνος» του Ρενιέρη, αλλά και τα φανζίν μιας μουσικής δημοσιογραφίας «απ’ τα κάτω», τα θεατρικά «Δρώμενα» του Λαγκαδινού, το «Πλανόδιον» και ο «Ιχνευτής» είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους που μας θυμίζουν ή μας συστήνουν οι εικόνες και οι αφηγήσεις του επεισοδίου. Μαζί με τις γωνιές που πάντα διατηρούσε το κλεινόν μας άστυ για τη διακίνησή τους: όπως τα περίπτερα της Κάνιγγος «τα βαρυφορτωμένα με underground, πολιτικά και εναλλακτικά έντυπα», ο πάγκος του Νικόλα Άσιμου ή τα βιβλιοπωλεία «Ψάθινο Καρότο» και «Pop 11»…
