Ο Δρόμος Είχε τη Δική του Ιστορία

Πρώτη προβολή: Τετάρτη 13 Απριλίου 2022, στις 19.00, στην ΕΡΤ2

Πανεπιστημίου ή Ελευθερίου Βενιζέλου; Πατησίων ή 28ης Οκτωβρίου; Πειραιώς ή Παναγή Τσαλδάρη; Ποιες οδοί «αρνήθηκαν» να μετονομαστούν και ποιες δεν άλλαξαν ποτέ τους όνομα από την εποχή του Όθωνα, ίσως και πιο παλιά; Γιατί τα οδωνύμια των Εξαρχείων κυριαρχούνται από ήρωες της Επανάστασης, ενώ της Κυψέλης από νησιά; Ποια πλατεία ονομαζόταν πλατεία Αγάμων και πού βρίσκονταν τα Παντρεμενάδικα; Και, εντέλει, ποιος βαφτίζει και «ξεβαφτίζει» τους δρόμους και τις συνοικίες της πόλης μας;
Στο επεισόδιο του Κλεινόν Άστυ – Ιστορίες της πόλης «Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία» φωτίζονται οι απίθανες ιστορίες που πολλές φορές βρίσκονται πίσω από τις ονομασίες των οδών, των γειτονιών και των πλατειών της Αθήνας. Ταυτόχρονα προσεγγίζεται η ονοματοθεσία ως διαδικασία που ξεκινά από την ανάγκη μας να ορίσουμε το χώρο και εξελίσσεται σε καθρέφτη της εθνικής ταυτότητας και των επίσημων τουλάχιστον αναγνώσεων της κοινωνικής και πολιτικής μας ιστορίας.
Πώς περάσαμε από τις ανώνυμες οδούς και τους τόπους που όριζαν οι ναοί, τα σπίτια, οι κρήνες και τα παζάρια σε ονόματα που αντλούν την καταγωγή τους από την ελληνική μυθολογία, την αρχαιότητα, τις δυναστείες, τους ήρωες του ‘21, την τέχνη, την πολιτική, ακόμη και τη διπλωματία; Πόσο επηρέασε τα οδωνύμια της πρωτεύουσας του νεόκοπου ελληνικού κράτους η ανάγκη συγκρότησης εθνικής ιστορίας και ταυτότητας και η διάθεση να τιμηθεί «ο μακραίωνος βίος του έθνους»;
Είναι βέβαιο πως η αστική τοπωνυμία, πέραν της χρηστικής της λειτουργίας στην καθημερινή ζωή, κουβαλά ταυτόχρονα ιστορικά, κοινωνικά, πολιτισμικά χαρακτηριστικά του τόπου που τη φέρει και σε ένα βαθμό «κατασκευάζει» τη δημόσια μνήμη. Το πόση όμως σημασία δίνει τελικά ο σημερινός διαβάτης -σκυφτός και βιαστικός- στο όνομα του δρόμου που μόλις διέσχισε και αν μαθαίνει στο τέλος της ημέρας κάτι απ’ αυτό, είναι ένα ακόμη ερώτημα που γίνεται αφορμή για σκέψη.
Έτος :
2022
Σενάριο/Σκηνοθεσία:
Μαρίνα Δανέζη
Παραγωγή:
ΕΡΤ Α.Ε.
Εκτέλεση Παραγωγής:
Μαρίνα Δανέζη για τη Laika Productions
Συντελεστές:
Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης – GSC Β’ Κάμερα: Νίκος Ζιώγας Μοντάζ: Παντελής Λιακόπουλος Ηχοληψία: Λευτέρης Καμπαλώνης Μίξη Ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης Διεύθυνση Παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης Δημοσιογραφική Έρευνα: Χριστίνα Τσαμουρά Σύνταξη - Έρευνα Αρχειακού Υλικού: Μαρία Κοντοπίδη - Νίνα Ευσταθιάδου Οργάνωση Παραγωγής: Νάσα Χατζή - Στέφανος Ελπιζιώτης Μουσική Τίτλων: Φοίβος Δεληβοριάς Τίτλοι αρχής και γραφικά: Αφροδίτη Μπιτζούνη
Συμμετέχουν με αλφαβητική σειρά:
Δανιήλ Μαρία (Δρ. Αρχιτέκτων - Προϊσταμένη Δ/σης Δόμησης Δ. Αθηναίων), Καραμανωλάκης Βαγγέλης (Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας ΕΚΠΑ), Καρδαμίτση - Αδάμη Μάρω (Αρχιτέκτων), Καφετζάκη Τόνια (Ιστορικός – Εκπαιδευτικός), Κουλούρη Χριστίνα (Ιστορικός - Πρύτανις Παντείου Πανεπιστημίου), Κουργιαντάκης Βασίλης (Ιστορικός – Εκπαιδευτικός), Μανταίος Πέτρος (Δημοσιογράφος), Παπακονδύλης Γιάννης (Υποψήφιος Διδάκτωρ Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας ΕΚΠΑ), Σαραντάκος Νικόλαος (Συγγραφέας), Σκιαδάς Λευτέρης (Δημοσιογράφος – Συγγραφέας)