Βιομηχανική Αθήνα
Πρώτη προβολή: Σάββατο 13 Μαρτίου 2021, στις 21.00, στην ΕΡΤ2
Βιομηχανικά κτίρια του χθες στην Αθήνα του σήμερα. Μερικά ζουν μια δεύτερη
ζωή λόγω επανάχρησης μέσα στο καλοδιατηρημένο κέλυφός τους, ίσως με
κάποια από τα διασωθέντα μηχανήματά τους σε περίοπτη θέση για το
σημερινό επισκέπτη. Πολλά άλλα, ερείπια του καιρού, στέκουν σα
φαντάσματα της εποχής που στο κλεινόν μας άστυ άκμαζαν εργοστάσια και
βιομηχανίες. Οι δυο όψεις της βιομηχανικής κληρονομιάς στο κέντρο και τις
γειτονιές της πόλης…
Απομεινάρια μηχανολογικού εξοπλισμού και κτιρίων που κάποτε στέγασαν
ποτοποιίες, σαπωνοποιίες, ταπητουργίες, κλωστοϋφαντουργίες, βιομηχανικές
μονάδες τροφίμων ή οικοδομικών υλικών, αποτελούν μοναδικούς φορείς
κωδικοποιημένης μνήμης για τη δουλειά, την τεχνουργία και τη ζωή
προηγούμενων γενιών, που με τη συμβολή της βιομηχανικής αρχαιολογίας,
μιας σχετικά νεότευκτης επιστήμης, αποκωδικοποιείται συμπληρώνοντας μια
σημαντική διάσταση στην ταυτότητα της πόλης.
Το Γκάζι, ο Κεραμικός, ο Βοτανικός, τρεις από τους πρώτους βιομηχανικούς
θύλακες της Αθήνας με τους αντίστοιχους οδικούς άξονες (Πειραιώς, Ιερά
Οδός, Κηφισός) είναι χαρακτηριστικές, αλλά όχι οι μόνες αστικές περιοχές με
έντονα το υλικό ίχνος της γέννησης και εξέλιξης της ελληνικής εκβιομηχάνισης.
Το επεισόδιο του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της Πόλης «Βιομηχανική
Αρχαιολογία» παρακολουθεί τα χνάρια του βιομηχανικού φαινομένου σε
Αθήνα και Πειραιά από τα τέλη του 19ου αιώνα και την «έκρηξη» του 20ού
μέχρι τη σταδιακή αποβιομηχάνιση και ερημοποίηση, ενώ θέτει υπό συζήτηση
τα ζητήματα που ανοίγονται σήμερα σχετικά με τη φροντίδα, τη διατήρηση ή
την επανάχρηση των βιομηχανικών μνημείων της πόλης.
Με την κάμερα της σειράς, το πλούσιο οπτικό υλικό και τη συμβολή
ερευνητών, αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων, μηχανικών, ιστορικών,
δημοσιογράφων, το τηλεοπτικό κοινό ταξιδεύει στο χώρο και το χρόνο,
γνωρίζει τις φάσεις εκβιομηχάνισης του Λεκανοπεδίου από την εποχή της
ατμομηχανής, ανακαλύπτει τη σύνδεση των προσφυγών του ’22 με την
καταλυτική παρουσία της βιομηχανίας σε περιοχές όπως η Νέα Ιωνία (τότε
Ποδαράδες), μαθαίνει την ιστορία εμβληματικών βιομηχανικών χώρων της
πόλης και του λιμανιού της, προσεγγίζει το σύνθετο φαινόμενο της
αποβιομηχάνισης και εξοικειώνεται με το σημαντικό για την αστική μνήμη και
ταυτότητα πεδίο της βιομηχανικής αρχαιολογίας.