Το καφενείο

«Από τα μπρίκια του βγαλμένη, η σύγχρονη ιστορία του ελληνικού έθνους»
(Παύλος Παλαιολόγος, δημοσιογράφος)

«Από το καφενείο ξεκίνησαν όλα» ισχυρίζεται ο πρόεδρος των καφεπωλών Ιωάννης Κατσόγιαννης. Ο κατεξοχήν κοινωνικός χώρος εμφανίζεται στη δημόσια σφαίρα από τα χρόνια της αρχαίας Αγοράς όταν οι πολίτες συγκεντρώνονταν σε αντίστοιχους χώρους για να ακούσουν τις ειδήσεις της ημέρας.

Οι «κοινωνικές μικρογραφίες» του ελληνισμού διατρέχουν αδιαλείπτως την ιστορία του λειτουργώντας ως «παρατηρητήρια» και ως «αναβατήρες» που μερικές φορές υψώνουν και κατέβαζουν κυβερνήσεις αλλά και ως οι πλέον ταυτόσημοι χώροι με την έννοια της παρέας. Ήχοι, μυρωδιές και συναισθήματα κατακλύζουν αυτά τα «ζωντανά κέντρα» που δεσπόζουν επιβλητικά σε κάθε γειτονιά της Αθήνας και της επαρχίας.

Ο καφές είναι μεράκι, ο καφετζής ο πιο φιλόξενος οικοδεσπότης, ενώ το τάβλι και η τράπουλα τα απαραίτητα «συνοδευτικά» μαζί με το τσίπουρο και τον μερακλίδικο μεζέ. Από αυτήν την «κοινωνική στέγη» παρελαύνουν καθημερινά φοιτητές, συνταξιούχοι, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, ένα πλούσιο και ετερόκλητο χαρμάνι ανθρώπων που μετατρέπει το καφενείο σε έναν ζωντανό χώρο διαλόγου, άμεσα συνδεδεμένο με την καθημερινότητα και τις αναφορές του Νεοέλληνα.

Εδώ θα ακούσει κανείς συζητήσεις για τα πολιτικά, τα οικονομικά, τα αθλητικά, τα πολιτιστικά. Στο καφενείο η κοινωνική ψαλίδα μικραίνει ενώ ο καφές καταφέρνει να αμβλύνει τις όποιες διαφορές. Από τα ιστορικά καφενεία του 19ου αιώνα όπως ο «Ζαχαράτος», η «ωραία Ελλάς» και το «Νέον» μέχρι τα σημερινά απλά και λαϊκά, ο ιδιαίτερος αυτός χώρος αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας.

Αυτή η φιλόξενη «φωλιά» έχει δικαιολογημένα υπάρξει καλλιτεχνικός πόλος έμπνευσης «στεγαζόμενη» σε ζωγραφικούς και φωτογραφικούς πίνακες, σε ποιήματα και πεζά.

Για όλα τα παραπάνω, το καφενείο ορίζει ένα ζωντανό και εξελισσόμενο κοινωνικό κύτταρο, το αδιαμφισβήτητο κέντρο των δημόσιων γεγονότων και θεαμάτων.